คำถามที่เภสัชกรมักพบเจออยู่เป็นประจำ คือ เวลาในการรับประทานยาแต่ละตัว เช่น “ต้องกินตอนไหน” “กินเวลาไหน” “กินก่อนอาหารกี่นาที” “ลืมกินจะทำอย่างไร” บทความนี้จะกล่าวถึงหลักการรับประทานยาโดยทั่วไปของยาเหล่านี้
1.ยาก่อนอาหาร
ยาก่อนอาหาร คือ ยาที่ควรรับประทานในช่วงท้องว่าง ยังไม่ได้รับประทานอาหาร ซึ่งก็คือก่อนอาหาร 30 นาที
หากลืมรับประทานยาก่อนอาหาร
หากลืมรับประทานยาก่อนอาหาร ให้ข้ามมื้อที่ลืมไป หรือ อาจรอรับประทานยาหลังมื้ออาหาร 2 ชั่วโมง แต่หากนึกขึ้นได้ใกล้กับยามื้อถัดไป ให้รับประทานยามื้อถัดไปได้เลยโดยไม่ต้องซ้ำยามื้อที่ลืม
2.ยาหลังอาหาร/ยาหลังอาหารทันที
ยาหลังอาหาร คือ ยาที่ควรรับประทานหลังอาหารทันและไม่ควรนานเกิน 15 นาที
หากลืมรับประทานยาหลังอาหาร
หากลืมรับประทานยาหลังอาหาร ควรรับประทานทันทีที่นึกได้ แต่ไม่ควรเกิน 15 นาที หากเกิน 15 นาทีไปแล้ว ควรรอรับประทานมื้อถัดไปโดยไม่ต้องซ้ำยามื้อที่ลืม แต่หากยามีความสำคัญที่จะต้องรับประทาน ควรเพิ่มมื้อย่อยๆก่อนรับประทานยา
3.ยาก่อนนอน
ยาก่อนนอน คือ ยาที่รับประทานก่อนนอน 15-30 นาที
หากลืมรับประทานยาก่อนนอน
หากลืมรับประทานยาก่อนนอน โดยมากมักนึกขึ้นได้ในตอนเช้า ให้ข้ามยาก่อนนอนที่ลืมไป และรอรับประทานอีกครั้งก่อนนอนในคืนถัดไป โดยไม่ต้องซ้ำยาที่ลืมเมื่อคืน
4.ยารับประทานเมื่อมีอาการ
ยารับประทานเมื่อมีอาการ คือ ยาที่รับประทานเมื่อมีอาการตามข้อบ่งชี้ของยานั้นๆ โดยไม่คำนึงถึงมื้ออาหาร โดยมากยาเหล่านี้ฉลากมักระบุว่ารับประทานทุก 4-6 ชั่วโมง หรือ ทุก 8 ชั่วโมง หรือ ทุก 12 ชั่วโมง ซึ่งหลังจากรับประทานยาแล้วยังมีอาการอยู่ สามารถรับประทานยาซ้ำได้ตามเวลาที่ระบุบนฉลาก เมื่อไม่มีอาการแล้วสามารถหยุดยาดังกล่าวได้
หมายเหตุ ยาบางประเภทอาจมีการรับประทานยาที่แตกต่างไปจากหลักการข้างต้น ซึ่งเภสัชกรจะทำหน้าที่ในการอธิบายการใช้ยาเหล่านั้นเป็นรายกรณีๆไป